ดูแลผู้สูงวัยอย่างไรให้ปลอดภัย (Part 2)

      ปัจจุบันสังคมไทยได้ก้าวเข้าสู่ยุคผู้สูงอายุ การเตรียมความพร้อมที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุเป็นสิ่งที่เราควรให้ความสำคัญไม่น้อยไปกว่าปัจจัยด้านอื่น ๆ หนึ่งในนั้น คือการทำกิจวัตรประจำวันที่ถูกต้อง และการปรับสภาพบ้านและสิ่งแวดล้อมบริเวณบ้าน ให้เหมาะสมกับความสามารถของผู้สูงอายุนั้น ๆ ซึ่งได้รวบรวมเป็นข้อมูลที่สำคัญต่อไปนี้คือ

คำแนะนำการจัดบ้านและสิ่งแวดล้อมสำหรับผู้สูงอายุ

     1. ทางเดินเข้าสู่บริเวณบ้าน หรือทางเข้าสู่อาคาร

• ทางลาดที่เหมาะสมควรมีความชันไม่เกิน 5 องศา หรือมีความสูง 10 เซนติเมตรต่อความยาวของทางลาด 120 เซนติเมตร
• มีความกว้างของทางลาดมากกว่า 90 เซนติเมตร
• ควรออกแบบให้มีขั้นกันลื่น
• หากมีระยะทางที่ยาว ควรมีจุดพักระหว่างทางขึ้น – ลง
• หากสูงเกิน 1.5 เซนติเมตร จำเป็นต้องทำราวจับทั้ง 2 ข้าง

     2. บันได

• ต้องไม่มีชั้นมากเกินไป
• ควรมีแถบกันลื่นหรือแถบสีสัญลักษณ์ติด เพื่อช่วยการมองเห็น
• หากมีระยะทางที่ยาว ควรมีจุดพักระหว่างทางขึ้น – ลง
• ความสูงของราวเกาะที่เหมาะสม คือประมาณ 90 เซนติเมตร
• ราวบันได ควรมีรูปร่างทรงกลม เพื่อความสะดวกในการยึดเกาะ
• แสงสว่างต้องเพียงพอต่อการมองเห็น ทั้งกลางวันและกลางคืน

     3. ประตู

• ควรมีความกว้างไม่น้อยกว่า 81.5 เซนติเมตร หรือกว้างมากกว่าความกว้างของเก้าอี้รถเข็น
• การเปิด – ปิดประตูต้องทำได้ง่าย
• ไม่ควรมีธรณีประตู หรือหากมีไม่ควรสูงเกิน 1.3 เซนติเมตร หรือ 0.5 นิ้ว

     4. พื้นภายในตัวบ้าน

• ควรมีระดับเดียวกันตลอดทั้งบริเวณ
• พื้นไม่ควรลื่น สามารถทำความสะอาดได้ง่าย
• ถ้าพื้นต่างระดับ ควรติดสัญลักษณ์ไว้อย่างชัดเจน
• ไม่มีสิ่งกีดขวาง และเก็บสิ่งของบนพื้นให้มิดชิด
• แสงสว่างต้องเพียงพอต่อการมองเห็น

     5. อุปกรณ์และเครื่องใช้ภายในบ้าน

• ความสูงของที่นั่งเก้าอี้รถเข็นควรสูงประมาณ 48 ถึง 52 เซนติเมตร
• โต๊ะหรือเคาน์เตอร์ควรสูงประมาณ 76 หรือ 85 เซนติเมตร หรือ สูงกว่าที่พักแขนของเก้าอี้รถเข็นเล็กน้อย
• ชั้นวางของสวิตซ์ไฟ หรือที่ชาร์จโทรศัพท์ต้องมีความสูงพอเหมาะที่ผู้ใช้เก้าอี้รถเข็นจะเอื้อมถึง หรือประมาณ 38 หรือ 120 เซนติเมตร

     6. ห้องครัว

• บริเวณที่เตรียมอาหารหรือปรุงอาหาร ควรมีเก้าอี้เตี้ย ๆ ไว้สำหรับเป็นที่พักเท้า
• จัดวางของต่าง ๆ ให้อยู่ในระยะที่เอื้อมหยิบได้ง่าย

     7. ห้องน้ำ

• ห้องน้ำ ควรมีระยะห่างจากห้องนอนผู้สูงอายุไม่เกิน 2 - 3 เมตร เนื่องจากอาจเกิดปัญหาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ที่มักจะพบบ่อยมากในกลุ่มผู้สูงอายุ
• ควรมีพื้นที่กว้างพอ ที่เก้าอี้รถเข็นจะเข้าไปได้ คือมากกว่า 1.5 x 1.5 ตารางเมตร
• ควรจัดให้มีราวจับติดผนังรอบ ๆ ชักโครก หรือเก้าอี้นั่งอาบน้ำ
• ควรมีราวจับความสูงที่พอเหมาะ คือประมาณ 85 - 90 เชนติเมตรและความยาวไม่น้อยกว่า 1 เมตร มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของราวจับที่เหมาะสม ประมาณ 32 - 5.1 เชนติเมตร และควรติดให้ห่างจากนิ้วมือเข้าไปจับได้สะดวก ผนังมากกว่า 3.8 เชนติเมตร เพื่อให้สามารถสอดนิ้วมือเข้าไปจับได้สะดวก
• โถส้วม ควรเป็นแบบชักโครก หรืออาจใช้เก้าอี้ถ่าย โดยความสูงที่เหมาะสมของชักโครก จะอยู่ที่ประมาณ 43 ถึง 48 เซนติเมตร อาจนำตัวเสริมเบาะมารองกับโถซักโครกให้มีระตับที่เหมาะสมได้
• อ่างล้างหน้าควรสูงประมาณ 67 - 90 เชนติเมตรและมีพื้นที่ว่างด้านล่างอ่างล้างหน้า เพื่อสามารถเข็นรถเข็นเข้าไปได้ใกล้
• พื้นห้องน้ำ ควรระบายน้ำได้ดี ไม่มีน้ำขัง และไม่ลื่นเมื่อเปียกน้ำ หรืออาจใช้แผ่นกันลื่นวางเป็นจุดก็ได้
• แสงสว่างเพียงพอ สีของผนังและพื้นห้องน้ำควรใช้สีตัดกัน เพื่อการมองเห็นที่ชัดเจน
• ไม่ควรมีธรณีประตู หรือถ้าพื้นมีความต่างระดับ ควรทำสัญลักษณ์ให้เห็นชัดเจน

     8. ห้องนอน

• ห้องนอนควรอยู่ชั้นล่างสุดของบ้าน มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก
• เตียงควรสูงประมาณ 45 เชนติเมตร ไม่ควรสูงเกิน 90 เชนติเมตรและไม่ต่ำกว่า 40 เชนติเมตร
• เฟอร์นิเจอร์ เช่น โซฟา หรือเก้าอี้นั่ง ควรมีความสูงระดับที่พอดี นั่งแล้วเท้าไม่ลอย หรือนั่งแล้วขาเหยียดตรงและไม่งอ สะโพกมากกว่า 90o
• ที่นอนไม่แข็งหรือนิ่มจนเกินไป อาจจะทำให้ปวดหลัง นอนไม่สบาย ลุกนั่งลำบาก
• ไม่ควรนอนกับพื้นเพราะจะทำให้การเคลื่อนไหวลำบาก
• การวางเตียงจะต้องวางไม่ให้ติตผนังจนเกินไป และมีช่องว่างให้ผู้สูงอายุ สามารถ ลุก - นั่ง ได้สะดวก
• แสงสว่าง ควรมีเพียงพอ หรือเสริมด้วยอุปกรณ์ไฟ Auto ปิด-เปิดอัตโมมัติ สั่งงานด้วยเสียง หรือสั่งงานผ่านมือถือ เป็นต้น

เพราะความสุขของเรา คือ การเห็นคุณกลับมามีสุขภาพที่ดีอีกครั้ง

ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด