1474
12 มีนาคม 2568
อาหารชะลอไตเสื่อม
ไต เป็นอวัยวะสำคัญมีหน้าที่กรองและขับของเสียออกจากร่างกาย ปรับสมดุลน้ำและเกลือแร่ สร้างฮอร์โมนหลายชนิด ความสามารถในการกรองของไตเรียกว่า อัตราการกรองของไต (estimated glomerular filtration rate, eGFR) อาจจะลดน้อยลงตามอายุที่มากขึ้นได้ และยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ส่งผลให้ไตเสื่อมได้เร็วขึ้น อาหารชะลอไตเสื่อม จึงมีความสำคัญต่อสุขภาพไต
ทำอย่างไรให้ไตของเรายังสุขภาพดี และชะลอการเสื่อมของไต?
- การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ได้แก่ ปรับเปลี่ยนการรับประทานอาหาร การควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และการออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- ควบคุมโรคประจำตัวให้อยู่ในเกณฑ์เป้าหมาย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากการสูบบุหรี่สามารถทำลายหลอดเลือดเล็ก ๆ ในไต ส่งผลให้เลือดไหลเวียนได้น้อย จึงทำให้ไตทำงานได้ลดลง และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นำไปสู่โรคหัวใจและความดันโลหิตสูง ทำให้เพิ่มความเสี่ยงการเกิดโรคไต
- ระวังการใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ควรใช้ยาตามแพทย์สั่ง และหลีกเลี่ยงอาหารเสริมสมุนไพรต่าง ๆ
แนวทางในการรับประทานอาหารเพื่อชะลอไตเสื่อม
- เลือกรับประทานข้าวแป้ง ถั่ว และธัญพืชไม่ขัดสี เพิ่มการรับประทานผักใบในทุกมื้อ เพิ่มผลไม้สดมื้อละ 1 กำปั้นมือ
- เลี่ยงเนื้อสัตว์ติดมัน เพิ่มการรับประทานปลาอย่างน้อย 1 ครั้งต่อสัปดาห์
- เลือกดื่มนมหรือผลิตภัณฑ์จากนมพร่องหรือขาดมันเนย ลดการได้รับไขมันอิ่มตัว
- ปรุงอาหารเพิ่มรสชาติด้วยเครื่องเทศ พริก มะนาว พริกไทย แทนการเติมเกลือหรือซอส และเลี่ยงการซดน้ำซุปหรือน้ำกับข้าว
- เลือกเมนูอบ ย่าง ต้ม นึ่ง แทนการทอด หรือผัดน้ำมันมาก
- เลี่ยงอาหารสำเร็จรูป อาหารแปรรูปที่มีโซเดียมสูง เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารแช่แข็ง ลูกชิ้น ไส้กรอก เป็นต้น
- อ่านฉลากโภชนาการเลือกอาหารที่มีน้ำตาล โซเดียม และไขมันอิ่มตัวน้อยที่สุด
- เลี่ยงเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง แนะนำจิบน้ำเปล่าเมื่อรู้สึกกระหาย
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่นักกำหนดอาหาร โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์
อ้างอิง
- AMINU K. BELLO, EMEKA NWANKWO, & A. MEGUID EL NAHAS. (2005). Prevention of chronic kidney disease: A global challenge. Kidney International, Vol. 68, Supplement 98, S11–S17. Retrieved March 2025, from https://www.kidney-international.org/article/S0085-2538(15)51257-X/fulltext
- Kidney Health Australia. (2022). How can I keep my kidneys healthy and strong. Retrieved March 2025, from https://kidney.org.au/uploads/resources/KHA-First-Nations-Factsheet-Healthy-and-Strong.pdf g.pdf
- Kidney Health Australia. (2015). My Kidneys My Health Living with early stage chronic kidney disease. Retrieved March 2025, from https://www.bing.com/ck/a?!&&p=0febfd6e6d035d62ecea5ea3434de61f19583bf667839b9f2ae9b5833aaf75beJmltdHM9MTc0MTM5MjAwMA&ptn=3&ver=2&hsh=4&fclid=013f8d38-a1a3-632c-03ca-9d46a064620a&psq=).+My+Kidneys+My+Health+Living+with+early+stage+chronic+kidney+disease&u=a1aHR0cHM6Ly9hc3NldHMua2lkbmV5Lm9yZy5hdS9yZXNvdXJjZXMvS0hBLUJvb2tsZXQtbXkta2lkbmV5cy1teS1oZWFsdGgtMjAxNS5wZGYjOn46dGV4dD1UaGlzJTIwaGFuZGJvb2slMjBoYXMlMjBiZWVuJTIwY3JlYXRlZCUyMHRvJTIwYW5zd2VyJTIwc29tZSxkaXNlYXNlJTJDJTIwb3IlMjB5b3UlMjBtYXklMjBiZSUyMGElMjBsb3ZlZCUyMG9uZS4&ntb=1
- National Institutes of Health. (2016). Preventing Chronic Kidney Disease. Retrieved March 2025, from https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/chronic-kidney-disease-ckd/prevention
บทความที่เกี่ยวข้อง
ไต เป็นอวัยวะสำคัญมีหน้าที่กรองและขับของเสียออกจากร่างกาย ปรับสมดุลน้ำและเกลือแร่ สร้างฮอร์โมนหลายชนิด ความสามารถในการกรองของไตเรียกว่า อัตราการกรองของไต (estimated glomerular filtration rate, eGFR) อาจจะลดน้อยลงตามอายุที่มากขึ้นได้ และยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ส่งผลให้ไตเสื่อมได้เร็วขึ้น อาหารชะลอไตเสื่อม จึงมีความสำคัญต่อสุขภาพไต
ทำอย่างไรให้ไตของเรายังสุขภาพดี และชะลอการเสื่อมของไต?
- การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ได้แก่ ปรับเปลี่ยนการรับประทานอาหาร การควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และการออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- ควบคุมโรคประจำตัวให้อยู่ในเกณฑ์เป้าหมาย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากการสูบบุหรี่สามารถทำลายหลอดเลือดเล็ก ๆ ในไต ส่งผลให้เลือดไหลเวียนได้น้อย จึงทำให้ไตทำงานได้ลดลง และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นำไปสู่โรคหัวใจและความดันโลหิตสูง ทำให้เพิ่มความเสี่ยงการเกิดโรคไต
- ระวังการใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ควรใช้ยาตามแพทย์สั่ง และหลีกเลี่ยงอาหารเสริมสมุนไพรต่าง ๆ
แนวทางในการรับประทานอาหารเพื่อชะลอไตเสื่อม
- เลือกรับประทานข้าวแป้ง ถั่ว และธัญพืชไม่ขัดสี เพิ่มการรับประทานผักใบในทุกมื้อ เพิ่มผลไม้สดมื้อละ 1 กำปั้นมือ
- เลี่ยงเนื้อสัตว์ติดมัน เพิ่มการรับประทานปลาอย่างน้อย 1 ครั้งต่อสัปดาห์
- เลือกดื่มนมหรือผลิตภัณฑ์จากนมพร่องหรือขาดมันเนย ลดการได้รับไขมันอิ่มตัว
- ปรุงอาหารเพิ่มรสชาติด้วยเครื่องเทศ พริก มะนาว พริกไทย แทนการเติมเกลือหรือซอส และเลี่ยงการซดน้ำซุปหรือน้ำกับข้าว
- เลือกเมนูอบ ย่าง ต้ม นึ่ง แทนการทอด หรือผัดน้ำมันมาก
- เลี่ยงอาหารสำเร็จรูป อาหารแปรรูปที่มีโซเดียมสูง เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารแช่แข็ง ลูกชิ้น ไส้กรอก เป็นต้น
- อ่านฉลากโภชนาการเลือกอาหารที่มีน้ำตาล โซเดียม และไขมันอิ่มตัวน้อยที่สุด
- เลี่ยงเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง แนะนำจิบน้ำเปล่าเมื่อรู้สึกกระหาย
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่นักกำหนดอาหาร โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์
อ้างอิง
- AMINU K. BELLO, EMEKA NWANKWO, & A. MEGUID EL NAHAS. (2005). Prevention of chronic kidney disease: A global challenge. Kidney International, Vol. 68, Supplement 98, S11–S17. Retrieved March 2025, from https://www.kidney-international.org/article/S0085-2538(15)51257-X/fulltext
- Kidney Health Australia. (2022). How can I keep my kidneys healthy and strong. Retrieved March 2025, from https://kidney.org.au/uploads/resources/KHA-First-Nations-Factsheet-Healthy-and-Strong.pdf g.pdf
- Kidney Health Australia. (2015). My Kidneys My Health Living with early stage chronic kidney disease. Retrieved March 2025, from https://www.bing.com/ck/a?!&&p=0febfd6e6d035d62ecea5ea3434de61f19583bf667839b9f2ae9b5833aaf75beJmltdHM9MTc0MTM5MjAwMA&ptn=3&ver=2&hsh=4&fclid=013f8d38-a1a3-632c-03ca-9d46a064620a&psq=).+My+Kidneys+My+Health+Living+with+early+stage+chronic+kidney+disease&u=a1aHR0cHM6Ly9hc3NldHMua2lkbmV5Lm9yZy5hdS9yZXNvdXJjZXMvS0hBLUJvb2tsZXQtbXkta2lkbmV5cy1teS1oZWFsdGgtMjAxNS5wZGYjOn46dGV4dD1UaGlzJTIwaGFuZGJvb2slMjBoYXMlMjBiZWVuJTIwY3JlYXRlZCUyMHRvJTIwYW5zd2VyJTIwc29tZSxkaXNlYXNlJTJDJTIwb3IlMjB5b3UlMjBtYXklMjBiZSUyMGElMjBsb3ZlZCUyMG9uZS4&ntb=1
- National Institutes of Health. (2016). Preventing Chronic Kidney Disease. Retrieved March 2025, from https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/chronic-kidney-disease-ckd/prevention
บทความที่เกี่ยวข้อง
