วิธีการใช้ยาพ่นคอ Metered - Dose Inhaler

เทคนิคและขั้นตอนการพ่นคอโดยใช้ MDI

1. ถือหลอดพ่นยาในแนวตั้ง เขย่ากระบอกยา 4-5 ครั้ง ก่อนใช้งาน (รูปภาพ a)

2. หายใจออกทางปากให้สุดเต็มที่

3. ถือกระบอกยาให้ห่างจากปากประมาณ 2 นิ้วมือ (รูปภาพ b)

4. กดกระบอกยา 1 ครั้ง พร้อมกับหายใจเข้าช้าๆ และลึกๆ

5. ปิดปากและกลั้นลมหายใจประมาณ 10 วินาที (รูปภาพ c)

6. เมื่อครบเวลาแล้วให้หายใจออกช้าๆ ทางปากหรือทางจมูก หากต้องการใช้ยาซ้ำ ควรใช้หลังจากสูดยาครั้งแรกไปแล้วประมาณ 1-2 นาที (รูปภาพ d)

*** หลังพ่นยาเสร็จเรียบร้อย กลั้วปากและคอด้วยน้ำสะอาดแล้วบ้วนทิ้ง เพื่อลดอาการปากแห้ง เชื้อราในช่องปาก และการเกิดเสียงแหบ โดยเฉพาะจากการใช้ยาสเตียรอยด์

เทคนิคและขั้นตอนการพ่นยาด้วยกระบอกพ่นยา (Spacer)

กระบอกพ่นยา (Spacer) คือ อุปกรณ์ที่เป็นท่อกลวง ใช้ต่อกับหลอดยาพ่นก่อนพ่นยาให้กับผู้ป่วย กระบอกพ่นยามีหลายรูปแบบ อาจเป็นท่อต่อธรรมดาเพื่อเพิ่มระยะห่างระหว่างกระบอกยาพ่นกับปากเท่านั้น แต่ส่วนใหญ่ที่ใช้ในปัจจุบันนี้มักจะมีวาล์ว เพื่อป้องกันไม่ไห้ยากระจายออกและเปิดให้ลมหายใจออกของผู้ป่วยไม่เข้ามาปนกับยาอีก ผู้ป่วยจึงได้ยาเฉพาะเวลาสูดหายใจเข้าเท่านั้น

ประโยชน์ของกระบอกพ่นยา

1. เพิ่มโอกาสที่ยาจะเข้าไปในปอดได้ดีขึ้น

2. ลดผลข้างเคียงที่เกิดจากยาตกค้างในปาก และกลืนลงไปในกระเพาะอาหาร

ขั้นตอนการใช้กระบอกพ่นยาร่วมกับหลอดยาพ่น

1. ถือหลอดยาในแนวตั้ง โดยให้ปากหลอดยาที่มีฝาครอบอยู่ด้านล่าง

2. เขย่าหลอดยาในแนวดิ่ง 5-10 ครั้ง

3. ต่อหลอดยาเข้ากับช่องเสียบกระบอก โดยให้หลอดยาอยู่ในแนวตั้ง และปากหลอดยาอยู่ด้านล่างเสมอ

4. ครอบหน้ากากของกระบอกให้คลุมตั้งแต่จมูกและปากให้สนิทพอควร

5. กดหลอดยาอย่างแรงจนมีละอองยาเข้าไปในกระบอก 1 ครั้ง และให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกธรรมดาทันทีในขณะที่หน้ากากยังครอบสนิทอยู่ ในเด็กอาจจะใช้วิธีนับหายใจเข้าออก 10 ครั้ง โดยไม่ต้องกลั้นหายใจระหว่างนั้น แต่ให้สังเกตลักษณะการหายใจของผู้ป่วย

6. กรณีที่ต้องใช้ยามากกว่า 1 กด ให้รอประมาณ 1 นาที ก่อนใช้ยาพ่นกดครั้งที่ 2 และปฏิบัติซ้ำตามขั้นตอนที่ 3-5

7. ถ้ายาพ่นเป็นสเตียรอยด์ (steroid) ควรบ้วนปากหลังพ่นยาทุกครั้ง และล้างหรือเช็ดทำความสะอาดผิวหนังบริเวณจมูกและรอบปากที่ถูกครอบด้วยหน้ากาก

วิธีการทำความสะอาดกระบอกพ่นยา

ถอดชิ้นส่วนของกระบอกแยกออกจากกัน
ทำความสะอาดด้วยน้ำยาล้างจานหรือสบู่อ่อน โดยใช้น้ำ 1 ลิตร ต่อ น้ำยาล้างจาน 1 หยด ห้ามขัดถูเพราะจะทำให้กระบอกพ่นยาเป็นรอยขีดข่วนและเกิดไฟฟ้าสถิตที่ผนังของกระบอก
หลังทำความสะอาดเรียบร้อยแล้วควรผึ่งให้แห้งโดยไม่ต้องล้างน้ำเปล่า โดยทั่วไปควรทำความสะอาดเมื่อกระบอกพ่นยาเปรอะเปื้อน หรือประมาณเดือนละ 1 ครั้ง