EVALI สัญญาณเตือนจากปอด บอกอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้า

คนส่วนมากมักเข้าใจผิดว่า “บุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัย รูปลักษณ์สวยดูดี” ส่งผลทำให้วัยรุ่นนิยมสูบบุหรี่ไฟฟ้ากันมากขึ้น แต่ในความเป็นจริงบุหรี่ไฟฟ้ามีอันตรายมากกว่าที่คิด

การสูบบุหรี่ไฟฟ้าจะทำให้ได้รับนิโคตินจากการสูบที่น้อยครั้งกว่าการสูบบุหรี่ธรรมดา แต่การสูบบุหรี่ไฟฟ้า 1 ครั้ง ส่งนิโคตินถึงสมองใน 10 วินาที มากกว่าที่สูบบุหรี่ 1 มวน บุหรี่ไฟฟ้าประกอบด้วยสารเคมีมากมาย ผลกระทบของบุหรี่ไฟฟ้ามีทั้งแบบเฉียบพลันทำให้ปอดอักเสบรุนแรงจนเป็นโรคที่เรียกว่า “EVALI” หรือส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจระยะยาว และบุหรี่ไฟฟ้ายังประกอบด้วยสารก่อมะเร็งได้

อาการของโรคปอดอักเสบรุนแรงจากบุหรี่ไฟฟ้า (EVALI)

EVALI ย่อมาจาก E-cigarette or Vaping product use Associated Lung Injury คือ ปอดอักเสบรุนแรงที่เกิดจากการสูบบุหรี่ ไฟฟ้า อย่างที่กล่าวไปข้างต้น

ผู้ที่ป่วยเป็นโรค EVALI โดยส่วนใหญ่ 95% ผู้ป่วยจะมีอาการ ไข้หนาวสั่น ไอ หายใจลำบาก ปวดเมื่อยตามตัว คล้ายการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย แต่พบว่า 77% ของผู้ป่วยมีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ซึ่งผู้ป่วยทุกคนมีภาพ X-ray และ CT Scan ปอดมักจะมีความผิดปกติ เป็นฝ้าขาว และจะหายใจไม่ไหว

ในปัจจุบันพบว่าบุหรี่ไฟฟ้า กลายเป็นอุปกรณ์ยอดนิยมในหมู่วัยรุ่นและวัยทำงาน รูปร่างและการใช้งานที่ง่ายมากขึ้น ทำให้เป็นที่นิยมและเข้าใจว่าไม่ร้ายแรงเท่ากับบุหรี่แบบมวน แต่ในความเป็นจริงพบว่ามีความร้ายแรงเทียบเท่ากับบุหรี่แบบมวนได้ด้วยเช่นกัน และยังคงมีกลุ่มวัยรุ่นที่ยังคงเข้าใจผิดเกี่ยวกับการสูบบุหรี่ไฟฟ้า อาทิเช่น

1. ความเชื่อ : การสูบบุหรี่ไฟฟ้าช่วยเลิกสูบบุหรี่มวนได้

ในปัจจุบันจะยังไม่มีข้อมูลที่สนับสนุนได้เพียงพอว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้าจะสามารถช่วยเลิกสูบบุหรี่มวนได้ แต่แพทย์ไม่แนะนำ เพราะบุหรี่ไฟฟ้าอาจส่งผลต่อสุขภาพได้ในระยะยาว

2. ความเชื่อ : การสูบบุหรี่ไฟฟ้าไม่ทำให้เป็นมะเร็งปอด เนื่องจากไม่มีสารก่อมะเร็ง

แม้ว่าในปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลเพียงพอว่าบุหรี่ไฟฟ้าทำให้เกิดมะเร็งปอด แต่ภายในบุหรี่ไฟฟ้ามีสารที่ทำให้เกิดการเป็นมะเร็งได้ เช่น โพรไพลีนไกลคอล และกลีเซอรีน หากสูดดมอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองปอดได้ และเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดหอบหืด บุหรี่ไฟฟ้ายังเป็นสาเหตุในการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ โรคเส้นเลือดสมอง ความดันโลหิตสูง หลอดเลือดหดตัว เหนื่อยง่ายในคนที่อายุน้อย

3. ความเชื่อ : การสูบบุหรี่ไฟฟ้าลดการเกิดโรคที่เกี่ยวกับปอด และทำลายปอดน้อยกว่าการสูบบุหรี่แบบมวน

บุหรี่ไฟฟ้ามีกลไกการทำงานที่ไม่มีกระบวนการเผาไหม้เหมือนบุหรี่ธรรมดา ทำให้ผู้สูบลดความเสี่ยงที่จะได้รับสารที่เป็นอันตรายจากการเผาไหม้บางตัว เช่น น้ำมันดินหรือทาร์ (Tar) และคาร์บอนมอนอกไซด์ (Carbon Monoxide) ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งและโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ แต่ทำให้เกิดโรคอื่นซึ่งร้ายแรงเช่นกันคือ EVALI หรือ ปอดอักเสบรุนแรงที่เกิดจากการสูบบุหรี่ไฟฟ้า อาการของโรคเรียกได้ว่าเป็นภาวะกึ่งเฉียบพลัน ภาวะลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอดและอาจเกิดการเสื่อมสมรรถภาพปอดได้

4. ความเชื่อ : การสูบบุหรี่ไฟฟ้าไม่ทำให้ติดเท่ากับการสูบบุหรี่แบบมวน

ในความเป็นจริง บุหรี่ไฟฟ้ามีสารนิโคตินที่ทำให้เกิดการเสพติดและนำไปสู่การสูบบุหรี่มากขึ้น ทำให้ร่างกายเสพติดการสูบบุหรี่ ดังนั้นบุหรี่ไฟฟ้าไม่ได้ช่วยให้เลิกบุหรี่ได้

5. ความเชื่อ : การสูบบุหรี่ไฟฟ้าไม่มีผลต่อสุขภาพปอดเนื่องจากเป็นพียงแค่ไอน้ำ

หลายๆ คนมักเข้าใจผิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าจะอันตรายน้อยกว่าบุหรี่มวน แต่จริง ๆ แล้ว ควันจากบุหรี่ไฟฟ้ามีสารพิษที่ก่อให้เกิดโรครวมอยู่ด้วย ทั้งโลหะหนัก เช่น นิกเกิล ดีบุก และตะกั่ว ซึ่งก่อตัวกลายเป็นโมเลกุลฝุ่นขนาดเล็ก 1.0 และ PM 2.5 สร้างสามารถสร้างผลเสียต่อระบบการหายใจ ที่ทำให้เกิดภาวะปอดอักเสบเฉียบพลัน

ข้อมูลจาก นพ.ภาสกร จิตรรักไทย แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรศาสตร์โรคระบบทางเดินหายใจ

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์ระบบการหายใจ ชั้น 3 โซน C